Kör Uçuş Yapan Patronlar

Son 10 yılda 100’e yakın patronla tanıştım. Hemen hemen hepsinin şirketlerini veriye dayalı değil, sezgiye dayalı yönettiğini gördüm. Bana öyle geliyor ki; yıllık cirosu ister 1, isterse 100 milyon TL olsun, çalışan sayısı ister 10, ister 1000 olsun, ülkemizde patronların çoğu böyle. Ne geçmişteki şirket performanslarına hakimler, ne de gelecekte yapacakları performansın ne olması gerektiğine? Geçmişe ait yıllık ve aylık verilere ihtiyaç duymadıkları gibi, gelecek yıllara ve aylara yönelik öngörü ve planları da yok.

Şirketinin kritik alanlardaki geçmiş performansını merak etmeyen, bilmeyen patronlar adeta kör bir pilotun uçağını uçurması gibi ilerliyorlar. Havada kalmak onlar için yeterli. Düşmedikleri sürece kendilerini/firmalarını başarılı görüyorlar, nereye gittikleri onlar için pek de önemli değil. Günü yakalaya yakalaya yılları dolduruyorlar. 

Oysa ki; geçmiş geleceğe ışık tutar. Firmanızın her bir ürününün geçmiş yıllarda ve aylarda gösterdiği performansa bakarak gelecek yılların ve ayların hedeflerini belirlemelisiniz. Aynı şekilde; her bir kategorinizin ve her bir satıcınızın ve her bir mağazanızın ve her bir yurtiçi pazar bölgenizin ve her bir pazar ülkenizin ve her bir tedarikçinizin ve her bir çalışanınızın ve her bir üretim alanınızın ve her bir maliyet kaleminizin geçmişi size geleceği gösterecektir.

Patronlara tavsiyem: Şirketinizin temel performans göstergelerini (KPI) belirleyin. Tüm yöneticilerinize ve departmanlara, belirlediğiniz KPI’ları deklare edin. Herkesten belirlediğiniz KPI’lara göre geçmiş 2 yılın aylık, çeyreklik ve yıllık verilerini tablolar ve grafikler halinde raporlamasını isteyin.

Eğer şirketinizde doğru düzgün kayıt tutuluyorsa. Yani kullandığınız (Logo, Netsis, Nebim, Micro ve benzeri) ERP programına girişler doğru ve ayrıntılı yapılıyorsa, yöneticileriniz, sizin istediğiniz raporları 5 dakikada size verebilir. (Belki de veriyorlardır da siz bu raporları önemsemiyor veya nasıl değerlendireceğinizi bilmiyorsunuzdur. O zaman, kusura bakmayın ama, siz asla şirketinizi kurumsallaştıramaz ve büyütemezsiniz.)

Bu belirlediğiniz KPI’ları asla değiştirmeyin. (Üzerine ileride yeni KPI’lar ekleyebilirsiniz) Sürekli bu KPI’lar üzerinden değerlendirmeler yapın. Göreceksiniz işinize daha vakıf olacak ve daha isabetli kararlar alacaksınız.

Ayrıca tüm yönetici ve çalışanlarınız şirket performansını bu KPI’lar üzerinden takip ettiğinizi görsün. Böyle olursa hepsi bu KPI’larda iyileştirmeler olması için çaba harcarlar. KPI’larda iyileşme olmazsa kendilerinden hesap soracağınızı bilirler. Unutmayın yöneticileriniz performansları konusunda sizin gözünüzü boyayabilirler ama rakamlar (KPI’lar) asla yalan söylemez.

Şirketinizi ve çalışanlarınızı KPI üzerinden yönetebilirseniz hem kurumsallaşabilir hem de sürdürülebilir büyüme yakalayabilirsiniz.

KPI: Key Performance Indicator. Kilit Performans Göstergesi (veya benim tercümemle Temel Performans Göstergeleri)